چرا بیماران کلیوی به آنژیوگرافی حساس‌ترند؟
8 مرداد 13:02 · · آنژیوگرافی، یکی از بهترین ابزارهای تصویربرداری از عروق قلبی است. اما در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه (CKD)، همین ابزار مفید می‌تونه خطرناک بشه.
چرا؟ چون ماده حاجب یددار که در آنژیوگرافی استفاده میشه، می‌تونه باعث بدتر شدن عملکرد کلیه یا حتی نارسایی حاد کلیوی بشه.
با این حال، بیماران کلیوی هم دچار بیماری قلبی می‌شن و گاهی نیاز فوری به آنژیوگرافی دارن. اینجاست که پزشک باید بین نیاز تشخیصی و آسیب احتمالی، تعادل هوشمندانه‌ای برقرار کنه.
چرا بیماران کلیوی به آنژیوگرافی حساس‌ترند؟
در افراد با عملکرد کلیه پایین:
- ماده حاجب دیرتر دفع میشه
- احتمال تجمع و آسیب مستقیم به سلول‌های کلیوی بالاتره
- بدن کمتر می‌تونه استرس ناشی از رگ‌گشایی یا داروها رو تحمل کنه
- نارسایی کلیه می‌تونه به نارسایی قلبی هم دامن بزنه (کاردیو-رِنال سیندروم)
استراتژی‌های کاهش خطر در بیماران کلیوی
برای این بیماران، تیم پزشکی از روش‌های خاصی برای کاهش آسیب کلیوی ناشی از آنژیوگرافی استفاده می‌کنه:
۱. هیدراتاسیون کنترل‌شده
قبل و بعد از آنژیوگرافی، تزریق سرم نمکی یا بیکربنات کمک می‌کنه تا کلیه‌ها سریع‌تر ماده حاجب رو دفع کنن.
۲. استفاده از دوز کم ماده حاجب
هرچه مقدار ماده حاجب کمتر باشه، فشار روی کلیه‌ها هم کمتره. دستگاه‌های جدید می‌تونن با حجم پایین، تصویربرداری دقیق انجام بدن.
۳. پرهیز از داروهای مضر کلیه
داروهایی مثل NSAIDs یا برخی آنتی‌بیوتیک‌ها باید قبل و بعد از آنژیوگرافی قطع بشن تا کلیه آسیب نبینه.
۴. جایگزینی با سی‌تی آنژیوگرافی یا MR-Angiography
در موارد خاص، پزشک ممکنه آنژیوگرافی با روش‌های تصویربرداری غیرتهاجمی جایگزین کنه (با ماده حاجب غیریدی یا حتی بدون حاجب).
آیا بیماران دیالیزی هم باید نگران باشند؟
اگر بیمار کاملاً وابسته به دیالیز باشد (دیالیز دائم)، آنژیوگرافی خطر زیادی برایش نداره، چون ماده حاجب با دیالیز دفع میشه.
اما اگر بیمار در مراحل اولیه‌ی نارسایی کلیه باشه، خطر آسیب برگشت‌ناپذیر وجود داره و باید خیلی مراقب بود.
پیامدهای عدم انجام آنژیوگرافی در بیماران کلیوی
گاهی ترس از آسیب به کلیه باعث میشه آنژیوگرافی به تأخیر بیفته یا انجام نشه. این کار می‌تونه پیامدهای بدتری داشته باشه:
- سکته قلبی خاموش
- انسداد رگ بدون تشخیص
- نارسایی قلبی پیش‌رونده
- مرگ ناگهانی قلبی
بنابراین باید بدونیم که گاهی خطر نکردن خودش خطرناک‌تره.
سخن پایانی
در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه، آنژیوگرافی نباید با ترس یا تعلل همراه باشه، بلکه باید با برنامه‌ریزی دقیق، ابزار مناسب و مراقبت چندجانبه انجام بشه.
تعادل میان تشخیص درست و حفاظت از کلیه‌ها، کلید موفقیت در مدیریت این گروه حساس از بیماران است.