در سکته حاد قلبی (که بهش STEMI می‌گن)، زمان مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده‌ی بقا و کیفیت زندگی بیمار بعد از بحرانه.
هر دقیقه‌ای که از انسداد رگ کرونر می‌گذره، بخشی از عضله قلب برای همیشه آسیب می‌بینه. در این شرایط، آنژیوپلاستی اورژانسی (Primary PCI) تنها روش مؤثر برای باز کردن سریع رگ و نجات بافت قلبی محسوب میشه.

تفاوت آنژیوپلاستی اورژانسی با آنژیوپلاستی انتخابی

ویژگیآنژیوپلاستی اورژانسیآنژیوپلاستی انتخابی
زمان انجامبلافاصله پس از سکتهبا برنامه‌ریزی قبلی
وضعیت بیمارناپایدار، بحرانیپایدار
هدفنجات عضله قلبکاهش علائم مزمن
زمان طلاییزیر ۹۰ دقیقه از شروع دردمحدودیتی ندارد

هدف آنژیوپلاستی اورژانسی چیست؟

  • باز کردن سریع رگ بسته‌شده (IRA)
  • کاهش ناحیه انفارکتوس (آسیب‌دیده)
  • جلوگیری از نارسایی قلبی بلندمدت
  • کاهش خطر مرگ ناگهانی قلبی

چه بیمارانی کاندیدای آنژیوپلاستی اورژانسی هستند؟

  • بیماران با بالا رفتن قطعه ST در نوار قلب (ST Elevation)
  • کسانی که درد قفسه سینه‌شون بیش از ۲۰ دقیقه طول کشیده
  • بیمارانی که در ۱۲ ساعت اول از شروع علائم مراجعه می‌کنن
  • گاهی بیماران با سکته بدون علامت ولی تغییرات حاد نوار قلب

مراحل آنژیوپلاستی اورژانسی چگونه انجام می‌شود؟

  1. تشخیص سریع STEMI با نوار قلب
  2. انتقال فوری به Cath Lab (آزمایشگاه کاتتریزاسیون)
  3. تزریق ماده حاجب برای تعیین محل انسداد
  4. باز کردن رگ با بالون
  5. جای‌گذاری استنت دارویی یا فلزی
  6. آغاز درمان‌های دارویی مکمل (ضد پلاکت، ضد انعقاد و …)

چالش‌های رایج در آنژیوپلاستی اورژانسی

  • تأخیر در تشخیص یا انتقال بیمار
  • در دسترس نبودن تیم مداخله‌ای ۲۴ ساعته
  • انسداد در محل‌های دشوار (مانند Left Main یا Bifurcation)
  • بی‌ثباتی همزمان فشار خون یا ریتم قلب

موفقیت آنژیوپلاستی در STEMI چقدر است؟

  • اگر در زیر ۹۰ دقیقه از شروع علائم انجام شود:
     احتمال مرگ کمتر از ۵٪
     عملکرد قلب حفظ می‌شود
     کیفیت زندگی آینده بالا می‌ماند
  • اگر تأخیر ایجاد شود:
     افزایش احتمال نارسایی قلبی، فیبریلاسیون بطنی، مرگ ناگهانی
     کاهش پاسخ به درمان‌های دارویی

سخن پایانی

آنژیوپلاستی اورژانسی، دویدن در ماراتنی با قلبی در خطر است. هر دقیقه تأخیر، مساوی است با مرگ میلیون‌ها سلول عضله قلبی.
در سکته حاد قلبی، درمان مؤثر = درمان سریع و هیچ روشی به‌اندازه‌ی آنژیوپلاستی اورژانسی در ساعات اولیه، تأثیرگذار نیست.
آگاهی عمومی، تسریع در انتقال بیماران و دسترسی ۲۴ ساعته به تیم آنژیوپلاستی، سه ضلع مثلث نجات هستند.